Nhắc đến nền ẩm thực Nhật Bản, chúng ta thường liên tưởng ngay đến những bát mì Ramen nóng hổi với sợi mì dai, đậm đà hay Udon trắng mềm tinh tế. Thế nhưng, giữa vô vàn những món ăn trứ danh, mì Soba vẫn giữ vững vị trí của mình trong lòng thực khách nhờ vào sự thanh tao, bình dị mà sâu lắng. Được xem như món mì có lịch sử lâu đời, Soba không chỉ đơn thuần là một bát mì, mà còn chứa đựng cả tinh hoa văn hóa ẩm thực đất nước mặt trời mọc.

1. Mì soba - Sự kết hợp hoàn hảo từ lúa mạch đen và lúa mì

Từ thời tiền sử, người Nhật đã biết đến công dụng của lúa mạch đen và cách trồng nó trong những vùng núi khắc nghiệt. Khi bước vào thời kỳ Nara, mì soba từ lúa mạch đen ra đời, mang theo một làn gió mới cho văn hóa ẩm thực Nhật Bản. Với vị thơm bùi của lúa mạch và độ dẻo dai từ lúa mì, soba nhanh chóng trở thành nguyên liệu quý giá.

Ban đầu, soba chỉ được làm thành dạng bột nén, gọi là soba-gaki hoặc soba-mochi, chủ yếu phục vụ các bữa ăn dân dã. Đến thời Edo, những đầu bếp tài ba đã sáng tạo ra cách nhào bột và cắt sợi để tạo nên những sợi mì thanh mảnh, mềm mại. Kể từ đó, mì Soba không chỉ còn xuất hiện trong các gia đình bình thường mà đã vươn mình trở thành một phần không thể thiếu trong các nhà hàng cao cấp hay những quán ăn ven đường của người dân Edo.

2. Thưởng thức mì soba như thế nào cho đúng điệu?

Không giống với nhiều loại mì khác, mì soba mang đến sự linh hoạt trong cách chế biến và thưởng thức. Người Nhật đã sáng tạo ra nhiều phong cách để tận hưởng từng sợi mì, từ sợi mì nóng ấm áp trong bát nước dùng, đến mì lạnh sảng khoái kèm theo nước chấm tsuyu. Và điều đặc biệt nhất chính là, khi ăn mì Soba, việc tạo ra tiếng húp sùm sụp không chỉ được chấp nhận mà còn được coi là một lời khen ngợi đối với tài nghệ của người đầu bếp.

• Mì soba nóng: Khi thưởng thức mì soba nóng, bạn sẽ chỉ nhận được một đôi đũa mà không có muỗng để múc nước súp như những loại mì khác. Điều này không phải do thiếu thốn, mà bởi vì khi để sợi mì trong nước súp quá lâu, hương vị sẽ bị thay đổi. Do đó, việc húp trực tiếp nước súp trong lúc nó còn nóng là cách tốt nhất để cảm nhận trọn vẹn độ thơm ngon của cả mì và nước dùng.

• Mì soba lạnh: Với mì soba lạnh kèm nước chấm tsuyu, cách thưởng thức lại càng tinh tế hơn. Bạn cần gắp một lượng vừa đủ, chấm nhẹ vào chén tsuyu để không làm mất đi hương vị tươi mát và đậm đà của nước chấm, sau đó mới thưởng thức từng sợi mì thanh tao. Đây là cách lý tưởng để thưởng thức trong những ngày hè oi ả, khi sự mát lạnh từ mì và tsuyu sẽ khiến tâm hồn bạn dịu lại.

3. Những loại mì soba phổ biến được người Nhật yêu thích

Mì Soba đã phát triển qua thời gian với nhiều biến thể phong phú, nhưng mỗi loại đều mang một nét đặc trưng riêng, phù hợp với từng thời điểm và tâm trạng của người thưởng thức.

• Kake Soba: Là món mì soba nóng đơn giản nhất, Kake Soba chỉ gồm những sợi mì soba dai mềm được thả vào nước dùng nóng, ăn kèm với chút hành lá thái nhỏ. Tuy đơn giản, nhưng chính sự tinh tế và thanh đạm này đã khiến Kake Soba trở thành món ăn yêu thích của nhiều phụ nữ Nhật Bản trong quá trình giảm cân, nhờ vào công dụng tạo cảm giác no lâu của lúa mạch đen và lượng calo thấp.

• Kitsune Soba: Một biến thể khác của Kake Soba chính là Kitsune Soba, hay còn được biết đến là "mì soba của loài cáo". Món ăn này độc đáo ở việc có thêm một miếng đậu phụ chiên vàng giòn rụm nằm trên bát mì. Theo truyền thống, cáo là loài động vật yêu thích đậu phụ chiên, và từ đó món ăn được đặt tên Kitsune - tên của loài cáo, mang theo sự thú vị và văn hóa truyền thống Nhật Bản.

• Oroshi Soba: Vào những ngày hè oi bức, không gì tuyệt vời hơn khi được thưởng thức một bát Oroshi Soba mát lạnh. Mì được ăn kèm với củ cải trắng bào nhuyễn, tạo nên một sự kết hợp thanh mát, sảng khoái, đồng thời giúp làm sạch cơ thể và mang lại cảm giác dễ chịu.

• Tempura Soba: Nếu bạn là tín đồ của món Tempura - những miếng hải sản hoặc rau củ chiên giòn, thì Tempura Soba sẽ là lựa chọn không thể bỏ qua. Sợi mì soba dai mềm kết hợp với nước dùng thanh đạm, ăn kèm với món tempura giòn tan tạo nên sự hòa quyện hoàn hảo của hai yếu tố thanh thoát và giòn rụm trong từng miếng ăn.

• Nameko Soba: Đây là một biến thể đặc biệt hơn của mì Soba, khi món ăn được kết hợp với nấm Nameko - loại nấm có lớp dịch nhờn độc đáo, mang lại trải nghiệm khác lạ nhưng đầy mê hoặc cho người thưởng thức. Hương vị ngọt nhẹ, thanh mát của nấm hòa quyện với sợi mì tạo nên một món ăn cuốn hút khó cưỡng.

4. Đi du lịch Nhật Bản, ăn mì soba ở đâu?

Nhật Bản là thiên đường của mì Soba, và khi ghé thăm xứ sở hoa anh đào, bạn chắc chắn không nên bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món mì truyền thống này tại những địa điểm nổi tiếng như:

1. Dashi Soan (Tokyo) - Một quán ăn nổi tiếng tại khu Daizawa với những bát mì soba nóng hổi.
2. Izayoi (Hokkaido) - Địa điểm lý tưởng cho những ai muốn thưởng thức mì soba tại miền Bắc lạnh giá.
3. Edo Soba Hosokawa (Tokyo) - Nơi lưu giữ những công thức mì soba truyền thống của Edo.

5. Lời kết

Mì Soba không chỉ là món ăn dân dã, mà còn là biểu tượng của sự bình dị, truyền thống và tinh tế trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản. Nếu có dịp đến thăm Nhật Bản, hãy dành thời gian để thưởng thức món ăn này tại những nhà hàng nhỏ ven đường, để cảm nhận trọn vẹn sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại, giữa văn hóa và ẩm thực trong từng sợi mì mềm mại, thanh tao.